Học từ sai lầm

How can you face your problem, if the problem is your face?

Ba má dạy tôi: ai cũng có thể mắc lỗi, quan trọng là học được gì. Thế nên họ sinh thêm em tôi.

Thất bại vốn là điều ít ai muốn nhắc tới, kể cả tôi. Nếu có nói về sai lầm, thường chỉ để lấy đà khoe thành công, kiểu “ôn nghèo kể khổ”. Bản năng con người là thế: ai cũng muốn trưng ra hình ảnh đẹp nhất để tăng cơ hội duy trì nòi giống. Vả lại, đâu ai muốn sống mãi trong chuyện buồn. Một phước báu của loài người là khả năng quên, sao sống nổi nếu suốt ngày chỉ nhớ đau thương.

Nhưng trong kinh doanh lại khác. Phải nhớ mình thua ở đâu thì mới mong thắng được. Không học từ sai lầm thì sẽ sai mãi. Một tổ chức muốn học từ sai lầm thì trước hết phải tôn trọng sự thật và bảo vệ người dám nói thật. Nếu sai là bị phạt, thì mấy ai còn dám mở miệng.

Tôi học được Google văn hoá không đổ lỗi: báo cáo sự cố tập trung tìm nguyên nhân gốc rễ và cách phòng ngừa, không chỉ trích cá nhân. Người gây sự cố còn có cơ hội “lấy công chuộc tội”, thậm chí được tưởng thưởng nếu khắc phục tốt.

Một người bạn kể: có lần anh làm sập cả hệ thống, công ty mất cả đống tiền. Tưởng bị đuổi, ai dè sếp bảo: “Đuổi gì mà đuổi. Tôi vừa bỏ ra bao nhiêu tiền cho anh học bài này. Giờ làm việc để trả nợ đi”.

Ngược lại, nếu mình là người gây lỗi, tốt nhất hãy là người đầu tiên báo cho các bên liên quan. Nghe ngược đời, nhưng càng chủ động thừa nhận thì uy tín càng tăng. Nếu ngay cả lỗi lớn mình còn dám báo, người khác sẽ tin rằng mình không giấu gì. Minh bạch rõ ràng bao giờ cũng đáng tin hơn trúc trắc lươn lẹo.

Thời điểm cũng quan trọng: báo sớm thì người nhận yên tâm. Họ sẽ bất an nếu không biết gì mà lại nghe từ nguồn khác. Ngược lại, nếu đã biết, họ cũng bớt lo khi ai khác nhắc đến, vì đó không còn là tin mới. Nói chung, chuyện càng nghiêm trọng càng phải báo sớm; để người ta tự phát hiện thì rất dở.

Ở Calif, chúng tôi không sợ vấp ngã: sai lầm là một phần của quá trình học hỏi, còn học được là còn chiến thắng. Lỡ sai thì luôn chủ động báo cho khách hàng. Còn nếu sai quá, tôi đã thủ sẵn kế hoạch đi trốn, may chưa phải trốn bao giờ.

Khi một thành viên mắc lỗi, chúng tôi tuyển thêm một người khác, hy vọng người mới sẽ sửa được. Đó là lý do công ty phát triển nhanh vậy: một chuỗi dài sai lầm tuyển dụng, bắt đầu từ vị trí cao nhất. Nếu tôi không vào đây thì mọi vấn đề của công ty đều đã không tồn tại!

Tôi cũng không biết phải làm sao giờ, đành phải tuyển thêm người mới, hi vọng ai đó sẽ giúp được.